Σαρακοστή- η αρχαιότερη νηστεία και κάποια ενδιαφέροντα έθιμά της

Την Κυρά Σαρακοστή

που είναι έθιμο παλιό

οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν

με αλεύρι και νερό!.

Για στολίδι της φορούσαν

στο κεφάλι της σταυρό

και το στόμα της ξεχνούσαν

γιατί νήστευε καιρό!

Και μετρούσαν τις ημέρες

με τα πόδια της τα εφτά

κόβαν ένα τη βδομάδα,

μέχρι να ρθει η Πασχαλιά!

Την κυρά Σαρακοστή

Όλοι φτιάξτε την μαζί

Με αλεύρι και νερό

Έτοιμη είναι στο λεπτό!

Πόδια πρέπει να έχει εφτά

Τις εβδομάδες να μετρά!

Στόμα δεν έχει! Ξέρεις γιατί;

Κάνει νηστεία αυστηρή

Μέχρι του Πάσχα την Κυριακή.

Το παραπάνω ποίημα το απάγγελλαν  οι μαμάδες μαζί με τα παιδιά τους όταν ζύμωναν και έπλαθαν την Κυρά Σαρακοστή, μια κούκλα από νηστίσιμο ζυμάρι που όπως είπαμε συμβολίζει τη μεγάλη αυτή νηστεία.
Την έφτιαχναν με πολύ αλάτι, για να μη χαλάσει μέχρι να περάσουν οι 40 μέρες, και γι’ αυτό δεν τρωγόταν.
Η συνταγή της ήταν: μισό κιλό αλεύρι, ένα κουτάλι αλάτι και περίπου μισό φλιτζάνι νερό.
Την άπλωναν με πλάστη, της έδιναν σχήμα με το μαχαίρι και την έψηναν στο φούρνο.


Ένα όμορφο έθιμο που πηγάζει από τη λαογραφία μας και αναβιώνει μέχρι και σήμερα μέσα από σελίδες πολλών βιβλίων.
Η αναπαράσταση της Κυρά Σαρακοστής διαφέρει από τόπο σε τόπο  όσον αφορά στην παραδοσιακή φορεσιά, ενώ στη μορφή της υπάρχει πάντοτε και ο σταυρός.
Ο συμβολισμός της μη ύπαρξης στόματος δηλώνει ότι αυτή την περίοδο  εκτός από τα πολλά λόγια θα πρέπει ο χριστιανός  όχι μόνο τι μπαίνει στο στόμα του και τι βγαίνει απ’ αυτό (καταλαλιά), άσχημες κουβέντες, προσβλητικές ακόμα και βρισιές, συνιστάται η σιωπή.
Η κυρά Σαρακοστή υπήρχε και στα κεντήματα, τα τραπεζομάντηλα και τις πετσέτες κάποιες φορές.
Εκτός από το έθιμο της  κυρά Σαρακοστής υπάρχουν και άλλα ενδιαφέροντα

Ας δούμε τα πιο ενδιαφέροντα.
Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι η αρχαιότερη από τις μεγάλες νηστείες της Εκκλησίας, που καθιερώθηκε τον 4ο αιώνα.
Η διάρκεια της ήταν αρχικά 6 εβδομάδες ενώ αργότερα προστέθηκε και η έβδομη εβδομάδα, ενώ η ονομασία της οφείλεται στο ότι περιλαμβάνει ακριβώς 40 μέρες, από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου.

Η Μεγάλη Σαρακοστή, χαρακτηρίζεται μεταξύ άλλων από δεκάδες έθιμα και παραδόσεις, οι ρίζες των οποίων χάνονται στα βάθη των αιώνων.
Πιστοί σε κάθε γωνιά της χώρας, τηρούν μέχρι σήμερα με περίσσια προσήλωση και μεράκι έθιμα και παραδόσεις που κορυφώνονται την Μεγάλη Εβδομάδα και ολοκληρώνονται την Κυριακή του Πάσχα, με το πατροπαράδοτο σούβλισμα του οβελία.
Το έθιμο της Κυρά Σαρακοστής
Ένα από τα παλαιότερα και ωραιότερα έθιμα της Ελλάδας είναι η κυρά Σαρακοστή που σχετίζεται με το Πάσχα.

Ήταν ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο για την περίοδο αυτής της νηστείας, που ήταν κατά κανόνα ο συμβολισμός της και η κατάνυξη των ημερών.
To ιδιότυπο αυτό ημερολόγιο το  χρησιμοποιούσαν για να μετρούν τις εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής.
Στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας, ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά στην οποία απεικονίζεται μια γυναίκα με σταυρωμένα χέρια, λόγω προσευχής, χωρίς στόμα, λόγω νηστείας και με επτά πόδια που αναπαριστούσαν τις επτά εβδομάδες της Σαρακοστής.

Κάθε Σάββατο της έκοβαν και από ένα πόδι, γνωρίζοντας έτσι πόσες εβδομάδες νηστείας απέμεναν μέχρι το Πάσχα. 
Το τελευταίο πόδι που έκοβαν το δίπλωναν και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο.
Όποιος το έβρισκε ήταν... γουρλής.

Μια ενδιαφέρουσα παραλλαγή της Κυράς, βρίσκουμε στον Πόντο, όπου κρεμούσαν από το ταβάνι μια πατάτα ή ένα κρεμμύδι με επτά καρφωμένα φτερά κότας πάνω του.
Έτσι κάθε εβδομάδα αφαιρούσαν και από ένα φτερό, ενώ το ιδιαίτερο αυτό «ημερολόγιο» το ονόμαζαν Κουκουρά.
πηγές πληροφόρησης και:
in2life.gr
rethemnosnews.gr
firiki.pblogs.gr

galatsinews:togalatsi.blogspot.gr